Neuskoontjes en Ademhaling

page 1

20 mei 2021 Koontjes voor de wervelwind

31 mei 2021 Adem in en vlieg maar op

Koontjes voor de wervelwind



Margot de Kam | donderdag 20 mei 2021

Falcon. Een erenaam. Voor de SpaceX raketten bijvoorbeeld. En dat is terecht. Vliegtuig- en raketbouwers doen hun inspiratie op aan de snelsten ter wereld. Slechtvalken vliegen beter dan wie ook, en daar is het hele lichaam op aangepast.



Foto: Thea van Gogh


DUIKVLUCHTEN

Er komen bij de spectaculaire duikvluchten van de slechtvalken enorme krachten op het lijf. Er zijn snelheden gemeten tot boven de 380 km per uur. Er kan tot 27G aan krachten op het lichaam komen. Vergelijk: Max Verstappen kan 6G aan.

Zie ook blog: Supersnelle vliegers in de kast



AERODYNAMISCH

De natuur heeft voor deze snelle valken oplossingen bedacht. Er zijn aanpassingen aan het skelet en de veren qua stevigheid. De vleugels hebben een unieke vorm. De slechtvalken hebben een enorme spierkracht en beheersing. En transparante derde oogleden die uitdroging voorkomen en vuiltjes wegvegen. Kortom een geheel aerodynamisch lijf. Ook de neusgaten hebben een bijzondere aanpassing. Anders zou die snelheid adembenemend zijn.



NEUSKOONTJES

Ingebouwd in de schedel zijn de speciale neuskoontjes van de slechtvalk. Door die vorm komt de lucht niet in één klap binnen, maar circuleert de neus in. Zo kunnen ze blijven ademen. Deze ingebouwde vernuftigheid van de natuur, proberen mensen in jetmotoren na te bootsen. Die zouden zonder zo'n aanpassing stilvallen door de druk.

De slechtvalken kunnen wervelend naar beneden zoeven zonder dat hen de adem wordt ontnomen.



De jonge slechtvalken van de Mortel gaan dit soort vluchten van de zomer al maken. We zagen ze nog maar enkele weken geleden uit hun ei kruipen als witte donsbolletjes. Het is bijna onvoorstelbaar.
In dit filmpje van de BBC  wordt de duikvlucht van de slechtvalk gedemonstreerd.

Adem in en vlieg maar op



Margot de Kam | maandag 31 mei 2021


Zuig je zakken en je botten vol lucht, spreid je vleugels, spring op..en daar ga je!


https://natuurwijzer.naturalis.nl/ De uitademing van een Abelisaurus en een eend. De lucht gaat eerst naar de achterste luchtzak en dan via de long en voorste luchtzak weer naar buiten. Zina Deretsky

9 LUCHTBALLONNEN

Bijna alle vogels hebben 9 luchtballonnetjes in hun lijf. De lucht gaat daar doorheen als een soort blaasbalgen. Een aantal van die ballonnen komen uit op de holle botten, daar stroomt ook lucht doorheen.



STRAKKE LONGEN

De luchtballonnen, of luchtzakken zoals ze genoemd worden, bewegen. De longen zelf niet. Die zijn relatief klein en strak. De luchtpijp heeft vele vertakkingen, zoals bij ons, de bronchiën, maar dan veel meer. Er zijn echter geen longblaasjes. Gaswisseling van zuurstof en kooldioxide gaat via kleine haarvaatjes in de wanden van de enorm vertakte bronchiën.



ALTIJD VOL ZUURSTOF

Alleen verse zuurstofrijke lucht komt de long in. Het is niet zoals bij ons dat de uitademingslucht ook door de long gaat. Die gaat via de voorste luchtzakken naar buiten.

Het gaat als volgt: Ingeademde lucht gaat via de luchtpijp naar de achterste luchtzak, van daar wordt het de long doorgeblazen, en dan verlaat de luchtstroom de long via een voorste luchtzak. Zie de afbeelding onderaan de tekst.

Het voordeel is: de longen zijn altijd van genoeg zuurstof voorzien.

Er is een constante luchtstroom door het hele lijf. Sommige luchtzakken zijn verbonden met de holle botten. Met name vanaf schouders, hals en bekken. De holle botten zijn onderdeel van het ademhalingsstelsel. Sommige dinosauriers hadden dit ademhalingssysteem al. Zie de afbeelding bovenaan de tekst.

De ademhaling van vogels is veel rendabeler dan bij ons zoogdieren, waar meer dan de helft van de zuurstof eigenlijk weer verloren gaat. Om te vliegen is veel zuurstof nodig, het is topsport, zeker als je gaat vliegen als een slechtvalk.



WANNEER VLIEGEN DE JONGEN VAN DE MORTEL?

HSK is 39 dagen oud, HSV 37. Hun verenkleed is af als ze ongeveer 40 tot 42 dagen zijn. Dan zijn de staart- en handpennen uitgegroeid. Zij voelen dat zelf het beste aan. Als zij hun eerste vlucht maken zijn ze niet weg. Ze blijven tot ver in de zomer om goed te leren vliegen en jagen. De eerste tijd komen ze terug naar de kast.

We kunnen dus nog even van ze blijven genieten.


https://natuurwijzer.naturalis.nl/ Bij vogels stroomt de ingeademde lucht eerst naar de achterste luchtzakken. Die luchtzakken pompen de lucht door de longen, naar de voorste luchtzakken, waarna de lucht weer wordt uitgeademd.