Poten en klauwen

page 1

8 mei 2020 Grote Voeten

Grote Voeten



Margot de Kam | vrijdag 8 mei 2020

De kuikens schuifelen al door de kast. Het komt nog erg onhandig over. Hun voeten zijn veel te groot. De poten zijn het eerst uitgegroeid bij de slechtvalk.


Afbeelding : https://evolutiebiologie.blogspot.com/


Bouw
De enkel zit bij vogels hoger dan bij ons. Als de volwassen slechtvalk staat zien we de klauw met de tenen en dan een rechtopstaand stuk. Dat is niet het onderbeen, zoals bij ons, maar het voetbeen dient als loopbeen bij vogels. De kuikens kunnen zich nog niet goed op de poten zetten. Zij schuifelen met doorgezakte enkels op hun nog liggende voetbeen.

De huid van de poten is met keratineschubben bedekt. Dat maakt ze waterafstotend en bestand tegen hitte en kou en maakt bijvoorbeeld dat ze makkelijk op dat stalen rooster zitten. Keratine hebben wij mensen ook in de huid, zoals huidschilfers en eelt. Onze haren en nagels bevatten het ook. De keratine van de vogelpoten is van een sterker soort. Met poetsen wrijven de slechtvalken hun veren maar ook de klauwen in met vet uit de vetklier.


Functie

Loopvogels zijn het niet bepaald, de slechtvalken. Daar zijn de poten niet voor gemaakt. Ze zijn wel geweldig sterk. Het zijn belangrijke instrumenten bij de jacht. De slechtvalk stoot met de bal van de klauw op de prooi, met snelheden van 100 km tot meer dan 350 km per uur. De prooi is minstens bewusteloos maar meestal op slag dood bij zo’n botsing. De tenen en nagels worden dan gebruikt om de prooi vast te houden. Het direct doden doet de valk met de valkentand, een inkeping in de bovensnavel. De nek wordt gebroken, en/of de hals doorgebeten.

De klauw is ook het wapen wat in strijd met andere slechtvalken wordt gebruikt en waarmee andere ongewensten, zoals buizerds bijvoorbeeld worden weggetikt. In een echt territoriumgevecht op leven en dood, zal de slechtvalk, net als bij de prooi, zijn tegenstander uiteindelijk ook met de snavel met valkentand doden.

Prooi moet in het broedseizoen naar het nest gedragen worden. Vanaf de plaats van de vangst de prooi mee te dragen naar de toren is een pittige klus. Een postduif, vaak verwilderd, is ongeveer de zwaarste last die naar de toren wordt gebracht. Een houtduif of bijvoorbeeld een eend kunnen ze wel slaan, maar die eten ze dan zelf ter plekke op de grond.

De klauw wordt verder gebruikt om de prooi vast te houden bij het eten. We zagen een kuiken dit al doen. Binnenkort zullen we zien dat ze de klauwen meer gaan oefenen, door te staan op de prooi of te slepen ermee. Dit is dus niet om te verscheuren, maar om grip te hebben. Plukken en scheuren gebeurt met de snavel.

De grip, het krommen van de tenen, ook om bijvoorbeeld goed op een tak te kunnen zitten, gebeurt bij vogels vanzelf. De gekromde klauw is eigenlijk de ontspannen houding.



Ringen

De poten zijn het eerst uitgegroeid. Dat is een reden dat slechtvalkkuikens tussen de derde en de vierde week worden geringd. Ook het geslacht wordt bepaald aan de grootte en dikte van de klauw. Vrouwelijke slechtvalken zijn een derde groter dan mannen. Dus hun klauwen ook.

Deze kuikens zullen in principe zaterdag 16 mei worden geringd. Over het doel daarvan en wat er dan allemaal gebeuren gaat volgende week meer.