Snavel slechtvalk

page 1

18 mei 2021 De snavel, een precisie-instrument

De snavel, een precisie-instrument




Margot de Kam | dinsdag 18 mei 2021

We hebben de slechtvalken al veel aan het werk gezien met hun snavel. Hoe zit dat nou precies in elkaar zo’n snavel?


Foto: Froona's site http://www.falcoperegrinus.nl/

Een snavel bestaat uit kaken en mond met elkaar vergroeid, waarbij de ‘mond’ delen vergelijkbaar zijn met lippen, zo gevoelig, en snijtanden zo scherp.



ZEER STEVIG

Zoals we op de foto hierboven zien is de snavel deel van de schedel.
Eerst zie je neuskoontjes, dan een bovenkaak en een onderkaak, allemaal van bot, en dan het harde deel van de snavel , -donker op de foto-, van heel dun bot, bekleed met een hoornachtige laag.

Die laag is gemaakt van laagjes keratine, hetzelfde spul als waar onze nagels van zijn, maar dan dikker en steviger en opgebouwd uit meerdere laagjes. Die worden ook telkens vernieuwd.



ZEER GEVOELIG

Het zit vol bloedvaatjes en zenuwen. Hierdoor is de snavel zeer gevoelig, met name de punt.

Dit harde deel van de snavel van de slechtvalk is donkergrijs.

Ook de binnenkant is zeer gevoelig. Er is een tong, anders dan de onze, met een botje. Er zijn smaakpapillen en speekselklieren.


WASHUID

We zien aan de buitenkant, tussen de schedel en de snavelpunten een geel deel bij de volwassen slechtvalken. Het ligt over de neuskoontjes en het scharnierende deel van de kaak. Dit is een zachte hoornige huidlaag. We noemen het de washuid. Ook rond de ogen zit een dergelijke huidlaag. Bij jonge slechtvalken is de washuid grijs. Bij volwassen slechtvalken geel. In het broedseizoen veel dieper geel dan in de rest van het jaar. Dat komt door de hormonen.



KARAKTERISTIEK

De vorm van de valkensnavel is heel karakteristiek door de neuskoontjes, -waarover in een later blog meer-, en door de valkentand, een inkeping waarmee de slechtvalk zijn prooi in één keer de nek kan doorbijten, zie ook blog: Dodelijke wapens.



PLUKKEN EN SNIJDEN

Verder plukt de slechtvalk zijn prooi de veren ermee af en zijn het messen om het vlees te snijden. Zo nodig samen met de partner, om kleine snippertjes voor kuikensnavels te maken. En te voeren natuurlijk.

De jonge heren HSK en HSV gaan binnenkort zelf leren plukken. Het wordt al regelmatig gedemonstreerd door de ouders. Eén dezer dagen zullen ze ongeplukte prooitjes brengen, en laten liggen. Dan mogen de jongen proberen wat ze ermee kunnen.



VERENKLEED VERZORGEN

Het verenpak wordt ook verzorgd met behulp van de snavel. Daar zijn de jonge slechtvalken al veel mee bezig nu hun echte veren doorkomen. Zij plukken het overtollige loskomende dons weg en halen de dode hulsjes, waarin de veer zat, eraf. Zie ook blog: Vogeljassen zijn bijzonder.



KNUFFELEN

En ze kunnen ermee knuffelen, met die gevoelige snavels, zowel de ouders samen tijdens de balts, als de ouders met de kuikens. Ook tussen de kuikens onderling zien we dit snavelen.



KUIKENS VERPLAATSEN

Aan de manier waarop we vrouw slechtvalk haar kuikens soms aan nek- of kopvel door de kast hebben zien slepen zien we hoe een bewonderenswaardige beheersing de slechtvalk over dit potentieel dodelijke instrument heeft. Zie onderstaand filmpje.